Varisli damarlar

Varisli damarlar vücudun farklı yerlerinde ortaya çıkabilir, ancak en yaygın olanı alt ekstremitelerin varisli damarlarıdır. Bu hastalık, bacak damarlarında durgunlaşan kan çıkışının ihlali ile karakterizedir. Tıpta alt ekstremitelerin varisli damarları, uzunluktaki bir artışın, Safen damarlarının serpantin kıvrımlarının ortaya çıkmasının yanı sıra lümenlerinde kese benzeri bir artışın eşlik ettiği bir hastalık olarak yorumlanır. Hastalık nüfusun %17-25'inde görülür. Üstelik kadınlar bu hastalıktan erkeklere oranla 3 kat daha fazla etkileniyor.

Hastalığın nedenleri

Hastalığın ana nedenleri şunlardır:

• kalıtım;
• yaşlılık;
• fazla ağırlık;
• dar iç çamaşırlarının yanı sıra rahatsız edici, özellikle dar, yüksek topuklu ayakkabılar giymek.

Kalıtımın varisli damarların oluşumu ve gelişimi üzerindeki etkisi henüz kanıtlanmamıştır. Bununla birlikte, bazı ailelerde sıklıkla birkaç kuşakta varisli damarlar görüldüğü belirtilmektedir. Hastalığın başlangıcındaki baskın faktörlerin beslenme, spesifik yaşam tarzı ve hormonal döngüdeki değişiklikler olduğu belirtilmektedir.

Hastalığın gelişimindeki temel risk faktörü obezite olup, obezitenin şiddetine bağlı olarak varis görülme sıklığı da artmaktadır.

Aşırı kiloya hareketsiz bir yaşam tarzı ve yanlış organize edilmiş beslenme eşlik eder. Örneğin, modern dünyada işlenmiş gıdalar ağırlıktadır ve çiğ sebzelerde, meyvelerde ve meyvelerde bulunan bitki liflerinin tüketiminde bir eksiklik vardır. Bitki lifi damar duvarlarının güçlendirilmesi ve karın içi basıncın düşürülmesi için gereklidir, bu da hastalık riskinin azaltılmasına yardımcı olur.

Doğru beslenmenin yanı sıra iş süreci de uygun şekilde organize edilmelidir. Kural olarak, bir kişi önemli bir çalışma süresini ayakta veya oturma pozisyonunda geçirir ve bu da damarların kapak aparatının işleyişi üzerinde kötü bir etkiye sahiptir. Ağır nesneleri kaldırırken bacaklara binen ağır yük ile ilişkili ağır fiziksel çalışma da aynı derecede olumsuz kabul edilir. Hastalığın gelişimini etkileyen bir diğer risk faktörü, bacak damarlarında kanın durgunluğunun eşlik ettiği uzun yolculuklar veya uçuşlardır.

Hastalığın bir diğer acil nedeni ise modadır. Böylece sıkı iç çamaşırları kasık kıvrım bölgesindeki damarları sıkıştırır ve korseler karın içi basıncını önemli ölçüde artırarak varisli damarlara yol açar. Yüksek topuklu ayakkabılar giymek, özellikle rahatsız edici kemer destekleriyle birlikte son derece zararlı kabul edilir.

Venöz hastalık için kanıtlanmış bir risk faktörü, karın içi basınçta değişikliklere yol açan tekrarlayan hamileliktir; progesteron hormonu ise damar duvarlarını olumsuz etkileyerek kolajen ve elastik lifleri yok eder.

Alt ekstremite varisli damarların belirtileri

Bu hastalığın ana belirtileri şunlardır:

• damarların deri altından çıkması,
• şişme,
• özellikle akşamları bacaklarda ağrı,
• yorgun hissetmek
• cildin görünümündeki değişiklikler - pigmentasyon, kalınlaşma,
• cilt elastikiyetinin kaybı, genişlemiş damarların bulunduğu bölgelerde saç dökülmesi.

Varisli damarların görünür ana belirtileri yüzeysel damarların kese benzeri veya silindirik genişlemeleridir. Damarlar doğal olmayan bir şekilde kıvrımlı hale gelir ve bacak ve ayak bölgesinde cilt yüzeyinin üzerinde çıkıntı yapar. En büyük varisli damarlar uzun fiziksel çalışmadan sonra sabitlenir.

Varisli damarların ilk aşamasında semptomlar azdır ve spesifik değildir. Bu aşamanın tek belirtisi bacaklarda ağırlık hissidir. Ayrıca fiziksel aktiviteden sonra rahatsız edici olan bacaklarda yanma hissi ve hızlı yorgunluk da endişe vericidir. Bazen damarlarda kısa süreli şişlikler ve ağrılar meydana gelir. Genellikle akşamları uzun süreli monoton egzersizlerden sonra ortaya çıkan, ayak sırtında ve ayak bileklerinde hafif şişlik ile karakterizedir. Sabahları şişlikler iz bırakmadan kaybolur ve damarlarda gözle görülür bir genişleme görülmez.

Bu belirtilerin ortaya çıkması durumunda zamanında bir uzmana başvurmak zorunludur, bu hastalığın ilerlemesini ve gelişmesini önleyecektir. Uygunsuz tedavi durumunda ihmal edilen bir durum kronik venöz yetmezlik ile sonuçlanır.

Venöz yetmezliğin önemli bir belirtisi, deriden görülebilen, genişlemiş kılcal damarlardan oluşan bir ağ (0, 1 mm veya daha fazla) olan örümcek damarlarıdır. Kadınlar bu tür "yıldızları" kozmetik bir kusur olarak görüyor, ancak erkekler onları fark etmiyor. Bazen bu sadece hormonal bozuklukların, sauna veya solaryumun kötüye kullanılmasının bir tezahürüdür. Ancak çoğu durumda örümcek damarları, damar tıkanıklığının ve varisli damarların gelişiminin ilk belirtilerinden biridir. Eğer ciltte böyle bir bozukluğun nispeten küçük bir alanı varsa mutlaka bir uzmana başvurmalısınız.

Varisli damarların teşhisi

Bir damar cerrahı varisli damarları rutin muayene, damarların ultrasonu ve ayrıca özel ilaçların damara enjekte edilmesi ve reaksiyonlarının izlenmesi olan flebografi kullanarak teşhis edebilir.

Doktora gittiğinizde size çeşitli işlemlerden oluşan özel bir muayene sunulacaktır.

1. Kalınlaşmanın derecesini, kanın pıhtılaşmasını (tromboz duyarlılığı), iltihabın varlığını veya yokluğunu (tromboflebitin doğrulanması) gösteren bir kan testi (genel).
2. Etkilenen bölgeleri tanımlayan damarların ultrasonu. Örümcek damarlar zaten ortaya çıkmış olsa bile, varisli damarların belirtilerini tanımlamak için vasküler ultrasonun yapılması önerilir.
3. Reovasografi, dokuya kan akışının (beslenme) yetersizliğini matematiksel hesaplamayla belirleyen bir yöntemdir. Tedavi yöntemlerinin seçimi için gerekli olan hastalığın evresi bu şekilde belirlenir.
4. Venografi (yukarıya bakın) gibi cerrahi yöntemler, venöz sistemin durumunu değerlendirmek için çok nadiren kullanılır.

Varisli damarlar için tedavi yöntemleri

Varisli damarların tedavisi oldukça zordur, bu nedenle önlenmesi önerilir. Konservatif tedavi yöntemleri arasında doktor tarafından reçete edilen özel tablet ve merhemler, tayt ve özel büzgü ipli çoraplar giyilmesi yer alır. Varisli damarların cerrahi tedavisi de mümkündür; burada genişlemiş damarların çekiş yöntemi kullanılarak bir kişiden çıkarılması sağlanır. Lazer tedavisi ve skleroterapinin çok etkili olduğu düşünülmektedir.

Varisli damarlar kozmetik açıdan hastalar için son derece endişe vericidir. Doktorlar ameliyat yapmanın gerekli olduğunu düşünüyor. Komplikasyon riskini azaltmak ve iyileşmeyi hızlandırmak için uzmanlar, damarlardaki tonu artırmaya, inflamatuar reaksiyonları hafifletmeye ve lenf akışını uyarmaya yardımcı olan özel bir mikronize ilaç reçete eder.

Ameliyatsız tedavi

Varisli damarların cerrahi olmayan tedavisi, cilt belirtileri hafifse, çalışma kabiliyetini orta derecede azaltıyorsa, yalnızca hastalığın başlangıcında başarılı olur. Cerrahi tedavi kontrendike ise konservatif tedavi uygulanır. Hastalığın tekrarını önlemek amacıyla ameliyat sonrası dönemde de bu yöntem zorunludur.

Konservatif tedavi:

• Risk faktörlerinin etkisinin azaltılması,
• Yeterli fiziksel aktivite,
• elastik sıkıştırma,
• ilaçlar,
• fizyoterapi kullanımı.

Varisli damarların gelişimi için risk faktörleri veya kalıtsal bir yatkınlığı olan kişiler, yılda iki kez bir flebologa başvurarak damarların ultrason taramasından geçmelidir.

Konservatif tedavi ile damarları sürekli eğitmek, ayaklarınızı uzun süre yüksekte tutmak ve sadece rahat, rahat ayakkabılar giymek gerekir.

Yürüyüşün yanı sıra yüzme veya bisiklete binme de gösterilir. Fiziksel aktivite sadece elastik kompresyon koşullarında yapılmalıdır. Elastik kompresyon, elastik bir bandaj veya tıbbi triko kullanılarak varisli damarları tedavi etmenin konservatif bir yöntemidir. Futbol, voleybol ve diğerleri gibi travmatik sporlarla uğraşmak kontrendikedir.

Varisli damarlar için flebotonik ilaçların kullanılması tavsiye edilir. Bu tür ilaçların etkisi damarların duvarlarını güçlendirmeyi amaçlamaktadır.

Şifalı bitkiler de dahil olmak üzere tüm halk ilaçları asla farmasötik ilaçlar kadar etkili olmayacaktır. Kendi kendine ilaç vermemelisin; herhangi bir ilaç tedavisi yalnızca doktor tarafından reçete edildiği şekilde kullanılır. Lokal tedavi ancak tromboz veya tromboflebit yoksa gerçekleştirilir.

Cerrahi tedavi yöntemleri

Alt ekstremite varisli damarlarının tam tedavisi ancak cerrahi tedavi ile sağlanır.

Aşağıdaki cerrahi tedavi yöntemleri kullanılır:

1. Flebektomi- ameliyat sırasında varisli damarların çıkarılması. Hastanın ciddi bir eşlik eden hastalığı veya varisli damarların geç evresi varsa bu prosedür kontrendikedir.Operasyon hamilelik sırasında, vücutta cerahatli süreçlerin varlığı veya yaşlı insanlar için yapılmaz.

   Endoskopik tedavi yöntemlerinin kullanılması, böyle bir operasyonu olabildiğince güvenli hale getirmenin yanı sıra kozmetik açıdan da faydalı kılar. Ameliyat sonrası hızlı iyileşme amacıyla alınacak önlemler, genel prensipler dikkate alınarak tamamen cerrahi işlemin karmaşıklığına bağlıdır. Son dikişler 6 ay sonra oluşturulur, bu nedenle hasarları ve kozmetik kusurları önlemek için üzerlerindeki kaba mekanik etkileri (sert sünger kullanımı, sıkı, rahatsız edici giysiler) ortadan kaldırmak gerekir. Sıcak suyla yıkamayın. Ameliyat sonrasında 6 ay süreyle elastik kompresyon kullanılması gerekmektedir. Gelecekte "zararlı" yükler (ağır kaldırma, uzun yolculuklar) için kompresyon çorapları gerekli olacaktır.

2. Skleroz- venöz duvarların "yapışmasına" neden olan ve kan akışını durduran özel bir maddenin (sklerozan) damar içine enjeksiyonu. Bu sayede damar görünmez hale geldiği için kozmetik kusur da giderilmiş olur. Bu yöntem yalnızca ana venöz gövdelerin küçük dallarını genişletirken etkilidir. Damar sklerozu işleminden sonra hastaların rehabilitasyona ihtiyacı yoktur.

3. Lazer pıhtılaşması- Damar lümeninin "mühürlenmesi" nedeniyle damar duvarının lazer etkisi altında tahrip edilmesi. Damar genişlemesi 10 mm'yi geçmeyenlere endikedir. Prosedür anestezi, erken hasta aktivasyonu ve uzun süreli elastik kompresyon gerektirir.

Alt ekstremite varisli damarların önlenmesi

Günümüzde varisli damarların önlenmesine büyük önem verilmektedir. Sadece oluşma riskini değil aynı zamanda hastalığın gelişimini ve ilerlemesini de önemli ölçüde azaltabilecek basit önlemlerin düzenli olarak uygulanması gerekir.

• Aktif bir yaşam tarzı, uzun statik yüklerin yürüyüş, koşma, bisiklete binme, yüzme ve işyerinde basit egzersizler yapma gibi diğer fiziksel aktivite türleri ile ölçülen değişimi.
• Bacakları sık sık yüksek pozisyonda tutmak.
• Diyetinizi sürdürmek ve kilonuzu izlemek.
• Topuk boyu 4 cm'yi geçmeyen rahat ayakkabılar giymek, ortopedik tabanlık kullanmak faydalıdır.
• Östrojen, kontraseptif kullanırken veya hamilelik sırasında alt ekstremite damarlarının ultrason taramasından geçmeniz gerekir.

Sağlığımız sadece bize bağlıdır ve herhangi bir hastalıktan rahatsız olmayan mutlu bir insan olarak kalabilmek için yaşam tarzınızı dikkatle izlemeniz, fiziksel olarak aktif olmanız ve doğru beslenmeniz önemlidir.